Urinaire incontinentie

Urinaire incontinentie heeft invloed op het valrisico. Oudere personen met last van urinaire incontinentie kunnen zich bijvoorbeeld haasten naar het toilet met een snelle verandering van lichaamspositie die mogelijks leidt tot een plotse daling van de bloeddruk en duizeligheid. Door zich te haasten gaat men mogelijks ook struikelen of vergeet men ’s nachts het licht aan te doen, waardoor het risico op een valpartij toeneemt.

Evaluatie

Bij de evaluatie van de urinaire incontinentie is het van belang de oudere persoon te observeren en bevragen:

“Heeft u het afgelopen jaar wel eens ongewild urine verloren of de controle over het plassen verloren?”

Deze vraag richt zich op het in kaart brengen van eventuele problemen met incontinentie. Ongewild urineverlies kan variëren van incidentele kleine hoeveelheden tot regelmatig en substantieel verlies van urine. Het is belangrijk om te achterhalen of de oudere persoon hier last van heeft gehad, omdat dit kan wijzen op een onderliggend medisch probleem.

Indien de oudere persoon bevestigt dat dit het geval is, wordt verder doorgevraagd om een duidelijker beeld te krijgen van de aard en ernst van het urineverlies.

“Hoe vaak komt het voor dat u ongewild urine verliest?” (Frequentie)

Hierbij wordt specifiek gevraagd naar de frequentie van het urineverlies. Het is belangrijk om te weten of dit slechts enkele keren per jaar voorkomt, of dat het een dagelijks probleem is. De frequentie kan namelijk een indicatie geven van de ernst van het probleem en helpen bij het bepalen van de juiste behandeling of doorverwijzing.

“Wanneer verliest u voornamelijk urine?” (Tijdstip, omstandigheden)

Naast de frequentie is het essentieel om te achterhalen op welke momenten het urineverlies zich voordoet. Sommige oudere personen komt dit voornamelijk ’s nachts voor (nachtelijke incontinentie), terwijl anderen overdag problemen ervaren, bijvoorbeeld bij hoesten, niezen of tijdens fysieke inspanning (stressincontinentie). Of soms ontstaat een plotse drang om naar toilet te gaan, waardoor men niet tijdig op het toilet kan geraken (drangincontinentie).

Behandelen

Bij het behandelen van urinaire incontinentie dienen volgende aspecten in rekening gebracht te worden:

Pak de oorzaak aan: Urine incontinentie kan verschillende oorzaken hebben en het is cruciaal om deze te achterhalen om de juiste behandeling te kunnen bieden. Mogelijke oorzaken zijn bijvoorbeeld urineweginfectie, constipatie, inname diuretica…

Blaastraining: Dit is een techniek waarbij de oudere persoon leert om de plasdrang langer uit te stellen en de blaas op te rekken. Dit kan helpen om de controle over het plassen te verbeteren en de frequentie van toiletbezoek te verminderen.

Training van de bekkenbodemspieren: Sterke bekkenbodemspieren helpen om de controle over de blaas te behouden. Bekkenbodemoefeningen kunnen de kracht van deze spieren vergroten, waardoor urineverlies vermindert.

Gebruik van een toiletstoel naast het bed: Voor oudere personen met mobiliteitsproblemen of die 's nachts vaak de drang hebben om te plassen, kan het plaatsen van een toiletstoel naast het bed een praktische oplossing zijn. Dit verkort de afstand naar het toilet en vermindert het risico op urineverlies tijdens de nacht.

Door zowel de oorzaken van de incontinentie aan te pakken als gerichte behandelmethoden in te zetten, kan de oudere persoon geholpen worden om meer controle over de blaasfunctie te verkrijgen en de impact van urineverlies op het dagelijks leven te verminderen.

Motiveren en opvolgen

Als zorgverlener is het essentieel om regelmatig het probleem van urinaire incontinentie op te volgen en de impact op het valrisico na te gaan. Bespreek daarom regelmatig hoe vaak en op welke momenten incontinentieproblemen optreden en ga na welke invloed dit heeft op het valrisico en m.n. op het evenwicht en de mobiliteit. Bepaal samen met de oudere persoon geschikte interventies en volg op of deze correct worden toegepast. Bekijk indien nodig alternatieven. Het is belangrijk om te begrijpen waarom een oudere persoon bepaalde aanbevelingen (niet meer) opvolgt. Samen kan er gezocht worden naar haalbare oplossingen. Plan vervolggesprekken in om de vooruitgang te bewaken en eventuele hindernissen te bespreken, zodat de oudere persoon zich gesteund voelt en gemotiveerd blijft.

Meer informatie kan je ook vinden via: Ongewild urineverlies (urine-incontinentie) bij vrouwen · Gezondheid en wetenschap