Inzicht in Valpreventie: Welke factoren beïnvloeden de implementatie?

Een recente systematische literatuurstudie, uitgevoerd door onderzoekers van het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen (EVV), werpt licht op de determinanten die de implementatie van multifactoriële valpreventie interventies bij thuiswonende ouderen bemoeilijken of juist bevorderen. Deze valpreventie interventies, aanbevolen door de Wereldvalpreventie richtlijn, vereisen een gedegen aanpak om effectief te worden toegepast in de dagelijkse praktijk.

Uitdagingen in de praktijk

Ondanks de aanbevelingen blijft de implementatie van multifactoriële valpreventie interventies complex. Verschillende determinanten zoals een gebrek aan kennis, hoge werkdruk, en beperkte financiering zorgen ervoor dat deze interventies niet altijd worden toegepast. De studie analyseerde 29 onderzoeken om deze determinanten, ook wel 'factoren' genoemd, in kaart te brengen. Determinanten kunnen namelijk zowel belemmerend als bevorderend werken bij de invoering van interventies in de dagelijkse praktijk.

Wat zijn de belangrijkste bevindingen?

Belemmerende en bevorderende factoren: De studie identificeerde 40 belemmerende en 35 bevorderende factoren.
Cruciale determinanten: Onder de belangrijkste determinanten bevinden zich de beschikbaarheid van middelen, kennis, intenties en overtuigingen, motivatie, praktische integratie, communicatie, teamprocessen en financiële aspecten.
Focus op ouderen en zorgverleners: De meeste determinanten spelen op het niveau van de ouderen zelf en de zorgverleners. Determinanten op het niveau van zorgorganisaties, management en beleid worden minder vaak besproken in de wetenschappelijke literatuur.

Van onderzoek naar praktijk

De bevindingen van dit onderzoek sluiten aan bij een eerdere literatuurstudie van het EVV. Deze focust op implementatiestrategieën die gebruikt worden om verschillende determinanten voor de implementatie van multifactoriële valpreventie interventies in de thuissetting te beïnvloeden. De determinanten gevonden in de huidige studie kunnen nu gekoppeld worden aan de implementatiestrategieën uit de vorige studie. Een concreet voorbeeld is de determinant 'overtuigingen en kennis' bij ouderen. Afhankelijk van hoe deze determinant werkt, kunnen strategieën als ‘persoonlijk risico benadrukken’ of ‘participatie’ worden ingezet om bijvoorbeeld motivatie of gedrag van de oudere te beïnvloeden.

Het BE-EMPOWERed programma: van theorie naar actie

De resultaten van beide systematische reviews zijn toegepast in de ontwikkeling van het nieuwe Vlaamse BE-EMPOWERed programma. Dit is een implementatie- en evaluatieprogramma voor een multifactoriële valpreventie interventie bij thuiswonende ouderen. Het programma bestaat uit:

Een groepsprogramma voor ouderen: "Bewust krachtig (be)staan"
Workshops voor zorgverleners
Een implementatieplan voor eerstelijnszones

Momenteel wordt het BE-EMPOWERed programma geëvalueerd in vier eerstelijnszones in Vlaanderen. De eerste resultaten worden verwacht in het voorjaar van 2025.

Meer weten?

Lees dan hier het volledige artikel: https://academic.oup.com/ageing/article/doi/10.1093/ageing/afae123/7702347?utm_source=authortollfreelink&utm_campaign=ageing&utm_medium=email&guestAccessKey=f799b54a-5c98-49d5-9b9e-a7b8ce9afb78

Bekijk ook zeker onze vorige studie: https://implementationscience.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13012-022-01257-w

Contact:

sara.vandervelde@kuleuven.be

Referentie:

Vandervelde S, Van den Bosch N, Vlaeyen E, Dierckx de Casterlé B, Flamaing J, Belaen G, Tuand K, Vandendriessche T, Milisen K. Determinants influencing the implementation of multifactorial falls risk assessment and multidomain interventions in community- dwelling older people: a systematic review. Age and Ageing. 2024;53(7).

Vandervelde S, Vlaeyen E, Dierckx de Casterlé B, Flamaing J, Valy S, Meurrens J, Poels J, Himpe M, Belaen G, Milisen K. Strategies to implement multifactorial falls prevention interventions in community-dwelling older persons: a systematic review. Implementation Science. 2023;18(1).